Το κύριο όργανο του ουροποιητικού συστήματος είναι οι νεφροί, ένας αριστερός κι ένας δεξιός, βρίσκονται στα πλάγια της
σπονδυλικής στήλης, κάτω από το διάφραγμα και σε άμεση ανατομική σχέση με τα υπόλοιπα όργανα της κοιλίας, όπως το ήπαρ, το πάγκρεας, το δωδεκαδάκτυλο, τα μεγάλα αγγεία, τα επινεφρίδια και το παχύ έντερο. Η πολυπλοκότητα αυτή των γειτονικών δομών και συσχετίσεων είναι και το γεγονός που επιβάλει την ενασχόληση μόνο εξαιρετικά έμπειρων χειρουργικά ομάδων με την ογκολογία των νεφρών, καθώς απαιτείται συνολική γνώση της χειρουργικής ανατομικής της κοιλιάς και του οπισθοπεριτοναϊκού χώρου.
Οι νεφροί διατελούν πολλές σημαντικές λειτουργίες: φιλτράρουν το αίμα και το απαλλάσσουν από τοξίνες και ουσίες μέσω των ούρων. Ρυθμίζουν την ισορροπία των υγρών, του άλατος και των ηλεκτρολυτών, παράγουν ορμόνες που καθορίζουν την αρτηριακή πίεση, την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος και το μεταβολισμό του ασβεστίου των οστών.
Ο καρκίνος του νεφρού είναι η τρίτη συχνότερη κακοήθεια του ουροποιητικού συστήματος και παρατηρείται μια σταθερή αύξηση της συχνότητας εμφάνισής του παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια. Η διάγνωση σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% γίνεται σε τυχαίο απεικονιστικό έλεγχο (αξονική τομογραφία, υπερηχογράφημα), μιας και η νόσος δεν παρουσιάζει πρώιμα συμπτώματα.
Παράγοντες κινδύνου
Τέτοιοι θεωρούνται το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η έκθεση στον αμίαντο και στο κάδμιο, η υψηλή αρτηριακή πίεση, ενώ η νόσος είναι συχνότερη στους άνδρες.
Συμπτώματα
Η πλειοψηφία των νεφρικών όγκων δε δίνει συμπτώματα μέχρι να αναπτυχθεί προχωρημένη νόσος. Η κλασσική τριάδα συμπτωμάτων (οσφυϊκός πόνος, αιματουρία και ψηλαφητή κοιλιακή μάζα) εμφανίζεται καθυστερημένα σε λιγότερο από το 10% των ασθενών.
Θεραπεία
Η θεραπεία εξαρτάται από το μέγεθος του όγκου, το στάδιο της νόσου, την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενή. Οι θεραπευτικές επιλογές που υπάρχουν, σήμερα, είναι:
- Η χειρουργική θεραπεία
- Η μοριακά στοχευμένη θεραπεία
- Η ανοσοθεραπεία, η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία
Από τις παραπάνω επιλογές σημαντικότερη είναι η χειρουργική θεραπεία, που αποτελεί και τον ακρογωνιαίο λίθο της θεραπείας του νεφρικού καρκίνου. Η μερική νεφρεκτομή εφαρμόζεται σε μικρά καρκινώματα, ενώ η ριζική νεφρεκτομή είναι η επέμβαση εκλογής σε μεγαλύτερα νεοπλάσματα. Οι επεμβάσεις γίνονται Λαπαροσκοπικά και Ρομποτικά.